Heb je geld geleend of uitgeleend met een vaste rente? Bijvoorbeeld aan je kinderen, een papieren schenking of een lening van je eigen bv? Dan is het belangrijk dat je deze vorderingen of schulden in box 3 correct waardeert – en dat betekent: niet tegen de nominale waarde, maar tegen de waarde in het economisch verkeer. De actuele marktrente speelt daarbij een cruciale rol – en met de fiscale veranderingen van de afgelopen en komende jaren wordt een correcte waardering steeds belangrijker.
Economische waarde, niet de nominale waarde
In box 3 geef je vorderingen en schulden op tegen de waarde in het economisch verkeer – dus de werkelijke marktwaarde op 1 januari van het belastingjaar. Die is lang niet altijd gelijk aan de afgesproken (nominale) waarde van de lening of schuld. Dit geldt zowel onder het oude forfaitaire stelsel, de Wet rechtsherstel en het nieuwe box 3 stelsel zoals dit (naar verwachting) ingevoerd wordt vanaf 1 januari 2028.
De hoogte van de marktrente speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de waarde in het economisch verkeer. Dit komt doordat de toekomstige rente- en aflossingsbedragen contant worden gemaakt tegen de actuele marktrente.
- Stijgt de marktrente? Dan daalt de waarde van een vordering met een lagere vaste rente.
- Daalt de marktrente? Dan stijgt de waarde van een schuld met een lagere vaste rente.
Hoe groter het verschil met de afgesproken rente, hoe groter het effect op de waarde. Vooral bij leningen met een langere looptijd kan dat verschil behoorlijk oplopen.
Waardeschommelingen zijn fiscaal relevant
Hoewel waardering op economische waarde al verplicht was onder het oude forfaitaire stelsel, bleven de gevolgen van een verkeerde opgave in de praktijk vaak beperkt. De belasting werd immers geheven over een verondersteld rendement, waarbij veranderingen in waarde binnen het jaar geen invloed hadden.
Echter, bij heffing over het werkelijke rendement wordt het nóg belangrijker om vorderingen en schulden correct te waarderen. Bij heffing voer het werkelijke rendement worden namelijk niet alleen ontvangen rente en inkomsten belast, maar ook waardestijgingen- en dalingen binnen het jaar. Een verkeerde inschatting van de waarde in het economische verkeer kan dan direct leiden tot een hogere of lagere belasting – met alle gevolgen van dien.
Laat je goed adviseren!
Een juiste waardering is vooral van belang bij:
- Leningen tussen ouders en kinderen
- Papieren schenkingen met rente
- Hypothecaire of onderhandse leningen met vaste rente
- Financial leasecontracten
Heb je een schuld of vordering met een vaste rente in box 3? Laat deze dan goed waarderen in je aangifte. Wij helpen je graag bij het bepalen van de juiste waarde en het voorkomen van vervelende fiscale verrassingen.
Heb je vragen of wil je jouw situatie laten beoordelen? Neem dan gerust contact met ons op.