Het studiekostenbeding: hoe zit het in elkaar?

12 november 2024

In de arbeidspraktijk zien we steeds vaker dat er discussies ontstaan over de betaling van scholing en opleidingen. Zowel werkgevers als werknemers willen duidelijke afspraken maken over wie de kosten draagt en onder welke voorwaarden deze eventueel terugbetaald moeten worden. Het studiekostenbeding speelt hierin een centrale rol, maar met de recente wetswijzigingen zijn de regels rondom zo’n beding complexer geworden. Wat betekent dit voor de praktijk?

Wat zegt de wet?

Sinds 1 augustus 2022 stelt de Nederlandse wet strenge eisen aan het studiekostenbeding. Zo bepaalt de wet dat een werkgever verplicht is bepaalde scholing kosteloos aan te bieden, waarbij deze scholing onder arbeidstijd moet vallen en dus als werktijd wordt gezien. Dit geldt voor opleidingen die:

  1. Noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van de functie;
  2. Vereist zijn om de arbeidsovereenkomst te kunnen voortzetten;
  3. Bij wet of cao verplicht gesteld zijn.

Wat valt onder verplichte scholing?

Verplichte scholing is scholing die een werknemer nodig heeft om zijn huidige functie te kunnen (blijven) uitoefenen. Denk hierbij aan opleidingen om te leren werken met nieuwe software of veiligheidstrainingen. Deze opleidingen vallen onder de verantwoordelijkheid van de werkgever en mogen niet in rekening worden gebracht bij de werknemer.

Wanneer mag een studiekostenbeding wél?

Een studiekostenbeding kan geldig zijn voor opleidingen die niet noodzakelijk zijn voor de huidige functie, maar bijvoorbeeld wel voor het verkrijgen van een beroepskwalificatie of een nieuwe functie. Voorbeelden van zulke opleidingen zijn:

  • Beroepskwalificaties: scholing die verplicht is voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een kwalificatie, zoals bij artsen of accountants, mag onder een studiekostenbeding vallen.
  • Beroepsgerichte opleidingen: als een werknemer een opleiding wil volgen die niet noodzakelijk is voor zijn huidige functie, maar wel waardevol kan zijn voor zijn toekomst (bijvoorbeeld om door te groeien in het bedrijf), dan kan hier een studiekostenbeding voor gelden.

Wat zijn de eisen voor een rechtsgeldig studiekostenbeding?

  • Maximale terugbetalingstermijn: de terugbetalingsverplichting moet een duidelijke einddatum hebben (bijvoorbeeld drie jaar na afronding van de opleiding).
  • Afbouwregeling: het terug te betalen bedrag moet verminderen naarmate de werknemer langer in dienst blijft, bijvoorbeeld: 100% terugbetalen in het eerste jaar na de opleiding, 66% in het tweede jaar en 33% in het derde jaar.
  • Heldere afspraken vooraf: het beding moet voorafgaand aan de opleiding schriftelijk worden vastgelegd en voor de werknemer moet duidelijk zijn welke kosten hij mogelijk moet terugbetalen​.

De regels rondom studiekostenbedingen zijn door de nieuwe wetgeving complexer geworden. Wil je als werkgever een studiekostenbeding opnemen, zorg dan dat het beding aan alle eisen voldoet. Werkgevers en werknemers die advies willen over het vormgeven of beoordelen van een studiekostenbeding kunnen altijd terecht bij Consilio Tax & Law voor deskundig advies. Neem contact op via: ln.wal-xat-oilisnoc@xkirdneh.euqinad