Meer thuiswerken als grensarbeider zonder gevolgen voor sociale zekerheid ook na afloop corona-afspraken mogelijk!

31 mei 2023

De Administratieve Commissie voor de sociale zekerheid van migrerende werknemers van de EU heeft een Kaderovereenkomst opgesteld, die meer thuiswerken (telewerken) mogelijk maakt zonder dat de sociale zekerheid naar het woonland van de werknemer verschuift. Deze overeenkomst treedt in werking op 1 juli 2023. Tot die tijd gelden de corona-afspraken die binnen de EU zijn gemaakt (zie onze blog van 30 november 2022). Op grond van de Kaderovereenkomst kunnen lidstaten afspreken dat, mits het thuiswerken minder dan 50% van de totale arbeidstijd uitmaakt, de sociale zekerheid niet verschuift van werkland naar woonland. Vóór de coronacrisis lag de grens voor verschuiving van de sociale zekerheid naar het woonland op grond van de EU-Verordening 883/2004 op 25%. Het is overigens ook mogelijk dat lidstaten onderling een lager percentage afspreken waarbij de sociale zekerheid verschuift van werkstaat naar woonstaat.

Om de Kaderovereenkomst te laten gelden tussen woonstaat en werkstaat, is ondertekening van de overeenkomst van beide lidstaten vereist. Inmiddels is bekend dat Nederland, België en Duitsland de Kaderovereenkomst zullen ondertekenen. Deze overeenkomst is vervolgens voor vijf jaar van toepassing tussen partijen vanaf de datum van ondertekening en kan na verstrijken van de vijfjaarstermijn steeds met vijf jaar worden verlengd.

Gebruikmaken van de afspraken die de woon- en werkstaat van de werknemer op grond van de ondertekende Kaderovereenkomst maken, is niet verplicht, maar kan via een opting-in regeling. De werknemer dient daartoe een A1-verklaring aan te vragen in de lidstaat van zijn werkgever. Deze A1-verklaring is voor maximaal 3 jaar geldig; daarna dient een nieuwe A1-verklaring te worden aangevraagd. Wordt geen gebruik gemaakt van de regeling, dan wordt op grond van de bestaande regels uit de EU-Verordening bepaald waar de grensarbeider sociaal verzekerd is en valt men dus terug op de grens van 25% van de arbeidstijd werken in het woonland. Een aanvraag voor een A1-verklaring in het kader van bovenstaande regeling kan worden ingediend vanaf 1 juli 2023.

Deze overeenkomst heeft alleen invloed op de sociale zekerheidspositie van de werknemer en geldt dus niet voor de bepaling van de heffingsbevoegdheid voor de inkomstenbelasting van woon- of werkstaat.

Hoewel de nieuwe Kaderovereenkomst in het licht van het ‘nieuwe normaal’ wat betreft thuiswerken een positieve ontwikkeling is, is er nog een aantal onduidelijkheden wat betreft de toepassing ervan. Te denken valt bijvoorbeeld aan een grenswerker die naast telewerken ook klanten bezoekt in zijn woonland. Het is nog maar de vraag hoe het percentage van 50% (eventueel in combinatie met het bestaande 25%-criterium) moet worden geduid in het geval de werknemer bijvoorbeeld voor 45% aan telewerken doet en daarnaast voor 20% klanten bezoekt in zijn woonland. Uit contact met de hierin gespecialiseerde afdeling van de SVB blijkt dat (onder andere) deze onduidelijkheid nog uit de wereld moet worden geholpen. Zodra er meer duidelijkheid is, brengen wij je uiteraard hiervan op de hoogte.

Heb je vragen over de Kaderovereenkomst of hulp nodig bij het aanvragen van de A1-verklaring? Neem dan contact met ons op!